“Elm dinə rəqib deyildir, dini dərk etmək vasitəsidir…”

0
629

İnsan kamala çatmaq üçün İlahi qanunlara tabe olmalıdır. Bu qanun insan həyatını hər bir tərəfdən nurlandırar. Çünki qanunu verən, insana nəyin məsləhət olduğunu yaxşı bilər. Müalicə edən həkim kimi islah və xeyir yollarını bilər və onun üçün qanunlar təyin edər.
İlahi din heç bir zaman dəyişməz, məhv olmaz. O zamana qədər ki, dünya var, insan Allahın qanunlarına müticəsinə tabe olmalıdır. Onları səmimi işə salar. Qadağalarından çəkinər. Bütün səyi bu olar ki, bu imtahanda qalib olsun. Çünki yaxşı bilir ki, ancaq bəndəlik yolu ilə səadətə çatmaq olar.
Ağıl bizə təbiətdə yaşamaq gücü verər. Bizi heç bir zaman irəli itələməz, ancaq yolumuzu nurlandırmaqla kifayətlənər.
Biz ağıl qüvvəmizi gücləndirmək üçün səy göstəririk. Ancaq ruhumuzun mənəvi inkişafı Allahı tanımaqdan keçir.
Elm bizi ancaq təbiətdə qalib edir. Lakin iman özümüzə hakim olmağa səbəb olur. İnsanlar imandan uzaq olduqları üçün müdafiəsiz olmuşdurlar. İblis (lən) nökərləri vəhşi heyvanlar kimi küçə və bazarlarda ovlarını güdürlər. Bu işə hər nə qədər müvəffəq olurlarsa, onların tamahları daha da artar.
Bu, həqiqətdir ki, təcrübi elm üzrə alimlər çox böyük irəliləyişlər etmişdilər. Ancaq hər şeyin öz ölçü və dəyəri vardır. Lakin dini və əxlaqi dəyərlər təcrübi elmdən həmişə uzaqda olmuşdur. Ona görə də təcrübi elm heç bir zaman insanın özü və şəxsiyyəti barəsində nəzər verə bilməz.
Heç bir zaman elm və din arasında münaqişə olmamışdır. Bu, insanlardır ki, onları bir-birindən ayırmışdılar. Elm axtarır, din təfsir edir. Elm insana məlumatlar verir ki, qüdrətə çatsın, din insana hikmət verir ki, özünü kontrol etsin. Din ilə elm rəqib deyildirlər, əslində bir-birini tamamlayandırlar. (Həvzəh)
İnsan gərək bu həqiqəti dərk etsin və bilsin ki, ona səadət verə biləcək şey – ancaq həqiqi Allah bəndəsi olmaqdadır.