Rusiya Azərbaycanla Ermənistan arasındakı “eksterritorial dəhliz” məsələsinə aydınlıq gətirib

0
156

Cənubi Qafqazda nəqliyyat kommunikasiyalarının açılması Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin hüquqi rejiminin müəyyən olunmasından sonra mümkündür.

Bunu Rusiya Baş nazirinin müavini, Cənubi Qafqazda iqtisadi və nəqliyyat əlaqələrinin açılması ilə bağlı Üçtərəfli İşçi Qrupun Rusiyadan olan həmsədri Aleksey Overçuk “Rossiyskaya qazeta”ya müsahibəsində bildirib.

Onun sözlərinə görə, iki ildən az müddətdə böyük işlər görülüb:

“Nəticədə danışıqların iştirakçıları marşrutlar haqqında təsəvvürə sahibdirlər ki, həmin marşrutların həyata keçirilməsi regionun blokdan çıxarılmasına gətirib çıxara bilər. Lakin yolların açılması və ya tikintisi yalnız tərəflər, ölkələr arasında sərhədin hüquqi rejimini müəyyən etməsindən, eləcə də bu yollarda hərəkəti dəqiq müəyyən etdikdən sonra mümkündür.”,- deyə Overçuk bildirib.

Onun sözlərinə görə, danışıqlar zamanı bu rejimin müəyyənləşdirilməsinə yanaşmaların əsasını təşkil edən prinsipin işlənib hazırlanması vacibdir.

“Prinsip belədir: Yol üzərində suverenliyi yolun ərazisindən keçən ölkə həyata keçirir. Bu o deməkdir ki, əgər yol Ermənistan ərazisindən keçirsə, bu, Ermənistanın yoludur, Əgər Azərbaycan ərazisindən keçirsə, onda Azərbaycanın yoludur”, – deyə o bildirib.

Overçuk Rusiyanın hər zaman tərəflərin suverenliyi prinsipini dəstəklədiyini söyləyib:

“Bu, üç ölkə liderinin 9 noyabr 2020-ci il və 11 yanvar 2021-ci il tarixli bəyanatlarının mövqelərində açıq şəkildə dayanır. Bu, o deməkdir ki, Üçtərəfli İşçi Qrupun danışıqlarında hər hansı bir şəkildə tərəflərin suverenliyini pozan heç bir “ərazidənkənar dəhliz” (eksterritorial dəhliz) dən söhbət getmir və gedə də bilməz.

Praktikada bu prinsipin həyata keçirilməsi o deməkdir ki, Azərbaycandan Ermənistan ərazisinə blokdan çıxarılmış və ya yeni salınmış yollarla daxil olmaq üçün sərhəd və pasport nəzarəti tədbirləri olacaq. Məsələn İrandan Ermənistana daxil olarkən aparılan qayda ilə eyni olacaq.

Eynilə, Ermənistandan Azərbaycana girişdə pasport nəzarəti olacaq.”,-deyə o bildirib.

Bundan əlavə, tərəflərin milli qanunvericiliklərinə uyğun olaraq avtomobil yollarından istifadəyə görə haqqın ödənilməsi, o cümlədən bir ölkənin vətəndaşlarının, nəqliyyat vasitələrinin və yüklərinin digər ölkənin ərazisindən keçməsinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələləri müzakirə edilir:

“Görünən odur ki, bu gün bütün tərəflər, heç bir tərəfin suverenliyinə pozmadan bu məsələlərin praktiki şəkildə həyata keçirilməsinin mümkünlüyünü anlayırlar. Lakin danışıqlar o zaman başa çatacaq ki, bütün hüquqi aspektlər nəzərə alınsın, heç nə unudulmasın və heç kim əldə olunan nəticəni qarşı tərəf üzərində qələbə kimi şərh etməksin-bütün bunlara tam əmin olduqda danışıqlar başa çatacaq. Danışıqların uğurla başa çatması bütün iştirakçılarının ümumi qələbəsi olacaqdır”.