Asperger sindromlu uşaqlar çox vaxt genomlarının əksəriyyətini analarından deyil, atalarından miras alsalar da, autizmlə əlaqəli genlərin valideynin hansından keçməsinə dair dəqiq nümunə yoxdur.
Bunu Moskva Dövlət Psixoloji-Pedaqoji Universitetinin MEG mərkəzinin əməkdaşı Yelena Orexova deyib.
Neyroloq Orexova autizm genlərinin daha çox atadan ötürüldüyü barədə fikirləri inkar edib.
“Autizmin əksər formaları həm anadan, həm də atadan əldə edilən ümumi bir təsirdir. Bununla belə, müəyyən formalar var ki, burada valideynlərdən birinin genləri böyük rol oynayır. Belə formalardan biri tez-tez autizmlə müşayiət olunan kövrək X sindromu və ya Martin-Belldir. Oğlanlarda daha çox rast gəlinir və adətən onlara anadan ötürülür. Çünki oğul X xromosomunu anadan, Y xromosomunu atadan alır”, – “Gazeta.Ru” onun sözlərini sitat gətirib.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, autizmlə əlaqəli çoxlu genlər var. Genlərin funksiyaları müxtəlif olsa da, onların pozğunluqları beynin sosial davranış və ünsiyyət üçün vacib olan müəyyən sahələrinin fəaliyyətinə təsir göstərir.
Autizmlə əlaqəli genlərin əksəriyyəti uşaq dünyaya gəlməzdən əvvəl işləməyə başlayır. Bu, fetusun formalaşması zamanı baş verir – birinci və ya ikinci trimestrdə. Onlar beyində sinir hüceyrələrinin inkişafı prosesi olan neyrogenez ilə əlaqələndirilir. Ancaq bir çox insan autizmlə əlaqəli genlərə sahibdir.
Neyroloqun fikrincə, genetik faktorların təsiri tam 100% deyil. Ona görə də ekoloji təsirləri, məsələn: vaxtından əvvəl doğuş, müəyyən dərmanların qəbulu və ya hamiləlik zamanı infeksiyaları nəzərə almaq lazımdır. Bu amillərə genetik yük əlavə edilərsə, uşaqda autizm spektr pozğunluğu (ASP) inkişaf riski artır.
