Bəşəriyyəti təhdid edən kosmik hadisə bəlli oldu

0
233

Urbana-Şampeyndəki İllinoys Universitetinin alimləri kilonova epidemiyasının insan varlığını təhdid edə biləcəyi şərtləri müəyyən ediblər.

Araşdırmanın nəticələri “The Astrophysical Journal”da dərc olunub.

Kilonovalar iki neytron ulduz birləşdikdə və ya bir neytron ulduz, ulduz kütləsi olan qara dəliklə toqquşduqda meydana gəlir. Müəlliflər öz məqalələrində LIGO və Qız qravitasiya dalğası rəsədxanası tərəfindən 2017-ci ildə kəşf edilmiş və qamma-şüa partlaması ilə müşayiət olunan kilonova hadisəsi olan GW170817 kosmik hadisəsini araşdırıblar.

Kompüter modelləşdirməsi belə məşəllərdən müxtəlif növ radiasiyanın Yer üçün təhlükə yaratdığı məsafələri göstərib. Məsələn, 16 işıq ili uzaqlıqdan gələn yüksək enerjili qamma şüalarının axını Yer atmosferini ionlaşdıraraq, planeti günəşin ultrabənövşəyi şüalanmasına qarşı həssaslıq yarada bilər. Qamma şüalarına birbaşa məruz qalma 13 işıq ili məsafəsində təhlükəli ola bilər.

Daha ciddi təhlükə ulduzlararası qaz və tozla toqquşaraq onu qızdıran şok dalğasından qaynaqlanır. Nəticədə Yer atmosferini buxarlaya bilən intensiv kosmik şüalar yaranır. Kilonova 40 işıq ilinə qədər məsafədə yerləşərsə, bu ssenari həyata keçə bilər. Bununla belə, hazırda 40 işıq ili ərzində yaxın gələcəkdə toqquşa biləcək ikili neytron ulduzları yoxdur.