Türk coğrafiyasını birləşdirən Əliyevin İstanbuldan verdiyi QARABAĞ MESAJI

0
352
Türk coğrafiyasını birləşdirən Əliyevin İstanbuldan verdiyi QARABAĞ MESAJI

Türk Şurasının adı Türk Dövlətləri Təşkilatı olaraq dəyişdirildi. Türkmənistan təşkilata müşahidəçi statusda (əvvəlcə tamhüquqlu üzv olacağı açıqlanmışdı) üzv qəbul edidi.

Əliyevin İstanbul zirvəsində çıxışı da bir neçə kontekstdə maraqlı idi.

Birincisi, Ermənistana açıq xəbərdarlıq etdi: İrəvan Bakıya qarşı Qarabağ iddiasından əl çəkməsə, o cümlədən, Ankaraya qarşı ərazi iddialarına son qoymasa, daha pis duruma düşəcək;

İkincisi, Zəngəzur dəhlizinin türk dünyasının coğrafi parçalanmasını aradan qaldıracağı haqda dedikləridir.

Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının 2009-cu ildə keçirilən Naxçıvan Zirvəsində Əliyev Zəngəzurun türk coğrafiyasını parçalayan nöqtə olduğunu dilə gətirmişdi. 10 il sonra – 2019-cu il Türk Şurasının Bakı Zirvəsində bunu yenidən gündəmə gətirdi. Və bir il sonra baş verən II Qarabağ müharibəsinin nəticələrindən biri də dəhlizin açılması – türk coğrafiyasının parçalanmasının aradan qalxma imkanının yaranmasıdır. Müharibədən bir il sonra Əliyev türk düyasına “bu coğrafiyanı yenidən birləşdiririk” mesajını verir və bununla onların da prosesdə aktiv iştirakını istəyir.

Və zaman göstərir ki, 2009-cu ildə Zirvə görüşünün məhz Naxçıvanda – Türkiyə ilə Azərbaycanı ayıran, türk coğrafiyasını parçalayan Zəngəzurun sərhədində keçirilməsi gələcək strategiyanın tərkib hissəsi olub.

Üçüncüsü, Türkiyənin Şərqi Zəngəzur və Qarabağ bölgələrinin bərpasında da iştirak etdiyini deməklə, üçüncü tərəflərə “Türkiyə Qarabağdadır” mesajını verir;

Bu Zirvə görüşünü, Türk Şurasının Türk Dövlətləri Təşkilatını adlandırılmasını, Türkmənistanın təşkilata gətirilməsi türk coğrafiyasının bütövləşməsi və bu coğrafiyada gücə çevrilməsinin başlanğıcı da hesab oluna bilər.