Çexiyadakı Ostravsk Universitetinin psixoloqları insanlara yalnız bir sual verərək araşdırma aparıblar: “Əks cinsin nümayəndələrində nəyə həsəd aparırsınız?”
Araşdırmada 15 yaşdan yuxarı 1769 kişi və qadın iştirak edib. Alimlər respondentlərin cavablarını üç əsas kateqoriyaya bölüblər: iştirakçıların əks cinsdə qeyd etdikləri sosial, psixoloji və fiziki üstünlüklər.
Sorğunun nəticələri cinslər arasındakı həsədin mövcud olduğunu və olduqca populyar olduğunu ortaya qoyub.
Qadınlar necə həsəd aparırlar?
Qadınlar ən çox kişilərin sosial üstünlüklərindən danışıblar. Daha yüksək maaşlarına, daha yaxşı karyera imkanlarına və xarici görünüşlə bağlı daha az sosial təzyiqə həsəd aparırlar. Bir çox respondent kişilərin ev və uşaq baxımı məsuliyyətlərindən azad olduqlarını və bu məhdudiyyətlər olmadan həyatdan zövq alma qabiliyyətlərini qeyd edir.
Kişilər necə həsəd aparırlar?
Kişilər, əksinə, qadınların başqalarına təsir etmək üçün gözəllik və cazibədən istifadə etmək qabiliyyətinə həsəd aparırlar. Qadınların duyğularını açıq şəkildə ifadə etmək azadlığını da bir üstünlük hesab edirlər: zəifliyini göstərən bir qadın rəğbət qazanır və oxşar vəziyyətdə olan bir kişi mühakimə olunma riski daşıyır.
Psixoloji aspektlər
Psixoloji cəhətdən qadınlar kişilərin “qayğısızlığına” – yuyulmamış qablar və ya dağınıqlıq kimi gündəlik xırda şeylərdən narahat olmamaq qabiliyyətinə həsəd aparırlar. Kişilər qadınların çoxşaxəli işlərinə və mürəkkəb tapşırıqları paralelləşdirmək bacarığına heyran olublar.
Fiziki fərqlər
Fiziki səviyyədə qadınlar kişilərin menstruasiya olmamasını və analıqla bağlı çətinlikləri daha çox qeyd ediblər. Kişilər isə qadınların fiziki gözəlliyinə həsəd aparır, hətta bəziləri qadınların uşaq dünyaya gətirmə qabiliyyətinə heyran olduqlarını bildiriblər.
Mədəni kontekst
Alimlər hesab edirlər ki, onların tapıntıları Çexiyanın müəyyən mədəni xüsusiyyətlərini əks etdirir, lakin araşdırmanı Portuqaliya, Şimali Makedoniya, Slovakiya və Yəmən də daxil olmaqla digər ölkələrə də genişləndirmək niyyətindədir. Bu, gender paxıllığının müxtəlif mədəni kontekstlərdə necə özünü göstərdiyini anlamağa kömək edəcək.
Araşdırmanın nəticələri göstərir ki, hətta bərabər hüquqlu ölkələrdə də gender paxıllığı əhəmiyyətli olaraq qalır. Onun səbəbləri həm sosial stereotiplərdə, həm də kişilər və qadınlar arasında bioloji və psixoloji fərqlərdən qaynaqlanır.
