Şimal dənizində aşkar edilən əsrarəngiz çökəkliklərin əvvəllər çöküntülərin altından sızan metanın nəticəsi olduğu deyilirdi. Lakin yeni araşdırmalar göstərdi ki, bu sirli hadisələr, ehtimal ki, bölgədə yaşayan donuz balıqları və qum ilanları tərəfindən geridə qalan həyat əlamətləridir.
Kiel Universitetinin geofiziki Jens Schneider von Deimling tərəfindən aparılan araşdırmada sübut olunub ki, kiçik çökəkliklər sualtı fauna nümayəndələrinin üzərinə düşür. Şimal dənizində yaşayan donuz balıqları (delfinlərə bənzəyən, lakin dişli balinalara aid olan məməlilər) suyun dibində yem toplayır və qum ilan balıqları da orada yuva qururlar, yuvalarından sürünərək çıxanda arxalarında dəlik buraxırlar.
Geofizik Schneider von Deimling araşdırmalar haqqında belə deyib:
“Nəticələrimiz ilk dəfə göstərir ki, bu çökəkliklər donuz və qum ilanbalıqlarının yaşayış yeri və davranışı ilə birbaşa əlaqədar yaranır və əvvəllər düşünüldüyü kimi mayelərin yüksəlməsi nəticəsində əmələ gəlmir”.
Tədqiqat qrupu dəniz dibinin formasını öyrənmək, metan izlərini axtarmaq və dəliklərin olduğu ərazilərdə hansı heyvanların aktiv olduğunu öyrənmək üçün dəniz dibinin yüksək dəqiqlikli sonar xəritəsi, davranış biologiyası, okeanoqrafik analiz və peyk görüntülərinin birləşməsindən istifadə edib. Alimlər müəyyən ediblər ki, çökəkliklər tez-tez donuz balıqlarının yem axtaran ərazilərində yerləşir və bu ərazilər qum balığının məskunlaşdığı yerlərə yaxındır.
Yüksək ayırdetmə qabiliyyətinə malik yeni məlumatlar göstərir ki, dəniz məməliləri yem axtararkən dibdə yalnız təxminən 11 santimetr dərinlikdə dayaz dəliklər buraxırlar.
“Bizim bu araşdırmamız metan qazı sızması nəticəsində yanlış şərh edilən bütün dünyada dəniz dibində çoxsaylı krater kimi çökəkliklərin mövcudluğunu da izah edir”, – tədqiqat qrupunun açıqlamasında bildirilir.
