İnsanlar şəxsi dəyərini fərqli şəkildə qəbul edirlər və bu qavrayış çox vaxt “özünə hörmət” adlanır. Uzun illərdir ki, nevroloqlar və psixoloqlar özünə hörmətin sinir əsaslarını və özünə dəyər hisslərinə təsir edən əlaqəli prosesləri anlamağa çalışırlar.
Amerika alimləri belə bir tədqiqat aparıb.
Neyrologiya tədqiqatları beynin özünə hörmətə təsir edən sahələrini müəyyən edib. Bununla belə, zəngin sosial qarşılıqlı əlaqə zamanı özünə hörmətin sinir reaksiyalarına təsiri tam anlaşılmayıb.
Bu yaxınlarda ABŞ-ın Eugene ştatında yerləşən Oreqon Universitetinin tədqiqatçıları bu təsir və özünə hörmət arasındakı əlaqəni tapmaq üçün yeni araşdırma aparıblar.
Tədqiqatçılar qeyd ediblər ki, neyron təsvirləri “özünü kopyalama effekti” kimi tanınan fenomen vasitəsilə həmyaşıdların beynində əks olunur, lakin özünə hörmətin bu proseslərə necə təsir etdiyi hələ də aydın deyil.
Yeni təhlildə tədqiqatçılar, şəxsiyyətlərarası qavrayış zamanı beyin reaksiyasının çoxölçülü modellərində özünə hörmətin digər oxşarlıq qavrayışını necə modullaşdırdığını yoxlamaq üçün 19 müstəqil iştirakçı qrupunun looped funksional maqnit rezonans görüntüləməsindən istifadə edib. Hər qrupdakı iştirakçılar iki fərqli eksperimental seansı tamamlayılar: davranış seansı və fMRI skan seansı.
Birinci sessiyada iştirakçılar subyektiv heysiyyətlərini qiymətləndirmək üçün təsdiqlənmiş sorğu vərəqlərini doldurublar. İkinci seansda onlar MRT aparatında iki şəxsiyyətin qiymətləndirilməsi tapşırığını yerinə yetiriblər: əvvəlcə öz xüsusiyyətlərini və “orta həmyerlilərinin” xüsusiyyətlərini qiymətləndiriblər, sonra isə müxtəlif sifətlərin eksperimental qrupdakı həmyaşıdlarını necə təsvir etdiklərini qiymətləndirdilər.
“Nəticələrimiz ilkin tədqiqatdan təxminən on dəfə böyük olan nümunədə özünü təqdimetmə effektini təsdiqləyir və bu təsirlərin özünü təqdimetmə, sosial idrakda iştirak edən paylanmış beyin sistemlərində baş verdiyini göstərir”, – deyə tədqiqat komandası fikrini yekunlaşdırıb.
