Son bir neçə ildə çoxlu sayda insan tələfatı olan fəlakətlərin sayı, təəssüf ki, durmadan artır. Alimlərin proqnozları isə göstərir ki, bu proses davam edəcək. Çin bu kədərli siyahıya qoşulan növbəti ölkə ola bilər.
Gələcək fəlakətin səbəbi təbii deyil, insan əməyinin bəhrələri, daha dəqiq desək, urbanizasiya səviyyəsi ola bilər.
Çində iqtisadi bum böyük və müasir şəhərlərin tikintisinə imkan verib. Yüzlərlə yeni göydələnlər, yeni yollar, körpülər və yol qovşaqları… İstənilən ölkə belə nailiyyətlərə həsəd apara bilər. Ancaq bu prosesin mənfi tərəfi var. Bütün bu müasir infrastrukturun böyük çəkisi var, buna görə də bütün bu kütlənin altındakı torpaq çökməyə başlayır.
Amerika Elmin İnkişafı Assosiasiyası tərəfindən nəzarət edilən “Science” nəşri mövcud vəziyyətin ətraflı təhlilini aparıb. Peyk məlumatlarına əsasən, Çinin 82 böyük şəhərində quruda çökmə yaratmaq mümkün olub. Bu proses ildə 3-dən 10 mm-ə qədər sürətlə baş verir. Üstəlik, ən güclü çökmə Çin şəhərlərinin 16%-də müşahidə olunur ki, bu da şəhər əhalisinin təxminən 7%-nə bərabərdir. Lakin ümumi tendensiyanı nəzərə alsaq, demək olar ki, 36% və ya 125 milyon şəhər sakini risk altındadır.
Torpaqların çökməsi şəhərlərin tədricən dəniz səviyyəsindən aşağıya doğru getməsinə səbəb olur və bu, təbii fəlakətlər zamanı daşqın riskini artırır. Ancaq bu hamısı deyil. Binaların konstruksiyaları çökmə səbəbindən tədricən köhnəlir və deformasiyaya uğrayır ki, bu da tədricən onların məhvinə səbəb ola bilər. Ən fors-major ssenari odur ki, kiçik bir zəlzələ ilə hər şey çökə bilər.
Çinliləri başa düşmək olar, onların əhalisi çoxdur, amma torpaqları azdır. Buna baxmayaraq, urbanizasiyanın indiki səviyyəsi yüksək risk daşıyır və bunu gələcək üçün nəzərə almaq lazımdır. Bəlkə də indidən fəaliyyətə başlamaq lazımdır.
