Parasetamolun həddindən artıq dozası ilə bağlı daha bir hadisə Sankt-Peterburqda baş verib: on altı yaşlı qız ağır vəziyyətdə xəstəxanaya yerləşdirilib.
Bu barə MK məlumat yayıb.
Bildirilib ki, o, temperaturu aşağı salmağa və kəskin respirator virus infeksiyasından tez sağalmağa çalışıb. Buna səbəb sessiyadan geri qalmaq istəməməsi olub.
Bütün dünyada parasetamolun həddindən artıq dozasını qəbul edən xəstələr mütəmadi olaraq reanimasiya şöbələrinə düşürlər. Təəccüblü deyil – bütün bunlardan sonra, ən çox təyin olunan analjeziklərdən biridir. Rusiyada bu, reseptsiz satılan dərmandır, buna görə də vətəndaşlar ona boğaz ağrıları zamanı alınan sovurma tablet kimi yanaşırlar. Az adam başa düşür ki, digər qeyri-steroid iltihabəleyhinə dərmanlar kimi digər dərmanlar da yüksək hepatotoksikliyə malikdir. Hətta dərmanın bir dozası belə qaraciyərə zərər verə bilər.
Parasetamolun ehtiyatsız istifadəsinin acı nəticələri müntəzəm olaraq baş verir. Keçən il Buryatiyada üç yaşlı uşaq ağır qaraciyər zədəsi ilə xəstəxanaya yerləşdirilmişdi: anası onun hərarətini parasetamolla endirməyə çalışmışdı. Bir neçə ay əvvəl, eyni Buryatiyada 24 yaşlı bir qız həddindən artıq dozada parasetamoldan ölüb.
Dünyada parasetamol qaraciyər üçün bəlkə də ən təhlükəli dərman kimi tanınır. ABŞ-da onun kəskin qaraciyər çatışmazlığı statistikasına töhfəsi təxminən 50%-dir. Dərmanın bir dozası belə bu orqana kəskin ziyan vura bilər.
Qastroenteroloq və hepatoloq İqor Bakulin sözlərinə görə, qaraciyər transplantasiyasının 10%-ə qədəri qeyri-steroid iltihabəleyhinə dərmanların istifadəsinin nəticələri ilə bağlıdır. Və bunlar çox təvazökar təxminlərdir. Məsələn, Şotlandiya alimləri 15 yaşdan yuxarı 663 xəstənin tibbi qeydlərini təhlil edərək, qaraciyər transplantasiyası şöbəsinə daxil olma hallarının 16,6%-nin qəsdən həddindən artıq dozada parasetamol ilə əlaqəli olduğunu müəyyən ediblər.
Bu arada, bu dərman həm müstəqil müalicə kimi, həm də tramadol və ibuprofen kimi digər analjeziklərlə çoxsaylı kombinasiyalarda reseptsiz geniş şəkildə mövcuddur.
İngiltərədə 2022-ci ilin aprelindən 2023-cü ilin martına qədər 16 milyon resept verilib, Şotlandiyada isə 2018-ci ildə 500.000-dən çox xəstə tərkibində parasetamol olan dərmanlar üçün üç və ya daha çox resept alıb. Yetkinlərdə parasetamolun istifadəsi üçün tipik göstəricilər arasında baş ağrısı, nevralji, boğaz ağrısı və revmatik ağrılar da daxil olmaqla ən ağrılı və qızdırmalı vəziyyətlərin müalicəsi daxildir.
Keçən il “British Medical Journal” parasetamolun “həddindən artıq yeyilməsinin” səbəb ola biləcəyi nəticələrə dair təzə məlumatları dərc etdi, bu da hepatotoksisite ilə məhdudlaşmır. Belə ki, gündəlik 2-3 q parasetamol qəbul etdikdə mədə-bağırsaq qanaxma riskləri onu içməyənlərlə müqayisədə 3,6 dəfə artır.
