Texas Universitetinin tədqiqatçıları Şimali Amerika qitəsinin dibinin daşlar şəklində aşağı axdığını və buna Yer mantiyasına batmış tektonik plitə qalıqlarının səbəb ola biləcəyini aşkar ediblər.
Bu barədə “Planet Today” məlumat yayıb.
“Biz kratonun altında nəsə ola biləcəyini müşahidə etdik. Xoşbəxtlikdən, bu incəlməyə səbəb olan proses haqqında yeni bir fikir əldə etdik”, – deyə tədqiqatın aparıcı müəllifi Junlin Hua bildirib.
Kratonlar Yer qitələrinin bir hissəsi olan çox köhnə qayalardır. Onlar sabitlikləri və milyardlarla il davam etmək qabiliyyəti ilə tanınırlar. Ancaq bəzən kratonlar sabitliyinə təsir edə biləcək dəyişikliklərə məruz qalır və ya bütün qaya təbəqələrini çıxarır.
Tədqiqatın həmmüəllifi professor Torsten Bekkerin sözlərinə görə, kəşf həyatları boyu qitələri tədqiq edən geoloqlar üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.
“Planetin uzun müddət ərzində necə təkamül etdiyini anlamaq istəyiriksə, bu cür şeylər vacibdir. Bu, bizə qitələrin necə yaradıldığını, necə məhv edildiyini və necə təkrar emal edildiyini anlamağa kömək edir”, – deyə Bekker bildirib.
Bu kəşf Huanın rəhbərlik etdiyi layihə zamanı baş verib. Alimlər həmmüəllif, hazırda Cekson Məktəbinin fəxri professoru Stiven Qrandın yanaşmasından istifadə edərək Şimali Amerika üçün yeni seysmik tomoqrafiya modeli yaradıblar.
Hua deyib ki, damlama kratonun bir bölgəsində cəmləşsə də, plitə ABŞ və Kanadanın çox hissəsini əhatə edən kraton boyunca qarşılıqlı təsir göstərir.
