Beynin qocalması və onun funksiyalarının yaşa bağlı pisləşməsi təbii bir prosesdir. Ancaq bunun təzahürləri insandan insana dəyişə bilər. Burada hər şey fərdidir.
Sixoterapevt, psixiatr-narkoloq Aleksandr Polikarpov beynin vaxtından əvvəl qocalmasının 3 əsas səbəbini müəyyən edib. Bunlara daxildir:
Alkoqol istehlakı
Alkoqol bütün bədənə və beynə mənfi təsir göstərən bir çox xəstəliklərin və təhlükəli vəziyyətlərin inkişaf riskini artırır.
Bir şəxs spirtli içki qəbul edərkən, etil spirti mədə-bağırsaq traktından birbaşa qana sorulur. Qan bütün bədəndə etil spirti daşıyır. Yəni mənfi təsir təkcə ürəyə və mərkəzi sinir sisteminə deyil, beynin neyronlarına da təsir edir. Alkoqol onlara zərər verir.
Bundan əlavə, neyronlar arasında siqnalların ötürülməsini ləngidir. Artıq spirtli içkinin ilk dozaları beyin funksiyasını pozur: yerimə çətinliyi, bulanıq görmə, yavaş reaksiya müddəti və yaddaşın pozulması.
Uzun müddət müntəzəm olaraq içmək beyin və sinir sisteminə geri dönməz ziyan vurur. Məsələn, demansın müxtəlif formaları, spirtli ensefalopatiya və s.
Stress
Stressin qısamüddətli təsirlərindən danışaq. Bu, kortizol konsentrasiyanı və yaddaşı azaldır.
Uzunmüddətli stress psixoloji pozğunluqlara gətirib çıxarır, çünki o, beynin özünə və onun fəaliyyətinə təsir göstərir.
Fəaliyyət mexanizmlərinə oksidləşdirici stress və neyron disfunksiyası daxildir. Bundan əlavə, beynin antioksidant qabiliyyəti azalır və emosional pozğunluqlar və koqnitiv pozğunluq riski artır. Stress həm də beyin xəstəliklərindən, zədələnmələrdən və neyrodejenerasiyadan sağalmanı zəiflədir.
Yuxunun olmaması
Yuxu zamanı melatonin hormonu istehsal olunur. O, bədənimizin bərpasına kömək edir, iltihab əleyhinə və antioksidant təsir göstərir.
Melatonin də laxtalanmaya təsir edir və qan laxtalanmasının qarşısını alır. Beyninizə istirahət vermədən, siz nəinki yorğunluq və performans azaldığını hiss edəcəksiniz, həm də bütün bədən sistemlərinin bərpasına mane olacaqsınız.
Beyninizin mənfi təsirini azaltmaq üçün nə edə bilərsiniz?
Alkoqol içməyi tamamilə dayandırın.
Stress tətikləyicilərini aradan qaldırın və ya onlara münasibətinizi dəyişdirin. Psixoterapevtin köməyi olmadan bunu etmək həmişə mümkün deyil.
Stress hissini azaltmaq üçün meditasiya və ya digər yolları sınayın.
Özünüzü ən azı 7 saat keyfiyyətli yuxu ilə təmin edin (işıq mənbələri olmayan qaranlıq, sərin otaqda).
Sağlam qidalarla zənginləşdirilmiş müntəzəm pəhriz uzun illər beyin sağlamlığını və performansını qorumağa kömək edəcək.
