Xəzərin Dubayı, Parisi Bakı
18 oktyabr 1991-ci ildə müstəqilliyini qazanan Azərbaycanı bu günə qədər bir neçə dəfə ziyarət etmək fürsətim olub. Etiraf etməliyəm ki, Azərbaycanın paytaxtı Bakıya hər dəfə gələndə çox təəccüblənirəm. Təbii ki, bir o qədər də həyəcanlanıb, qürur duyuram.
Təəccübümün səbəbi Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkənin son dövrdə iqtisadiyyat və quruculuq istiqamətlərində inkişafını müşahidə etməyimdir. Məsələn, Azərbaycanda bir müddət əvvəl vətəndaşların maaşları 50% artırılıb. Banklara kredit borcu olan vətəndaşların faizlərinin böyük bir qismi dövlət tərəfindən ödənilib. Dövlətin bu il vətəndaşlara etdiyi sözügedən güzəştlərin təxminən 3,5 milyard dollar dəyərində olduğu deyilir.
Bakıya Azərbaycanda “Küləklər şəhəri” deyirlər. Bunun səbəbi isə Bakı sözünün “Badi Kubə” sözündən əmələ gəlməsidir. «Badi Kubə» küləklər şəhəri mənasını ifadə edir. Bakı adının haqqını verir. Bakıda olduğumuz müddətdə xalq tərəfindən “Gilavar” və “Xəzri” adlandırılan küləklər bizi olduqca sərinlətdi və rahatlaşdırdı.
Bakıya bu dəfə Beynəlxalq Mətbuat Şuraları AssosiasiyasınınXVIII ümumi qurultayına qatılmaq üçün Kipr Türk Mətbuat Şurası nümayəndə heyəti ilə gəldik. Bizlə birlikdə dünyanın dörd bir tərəfindən otuza yaxın jurnalist həmkarımız da Bakıya səfər etdi.
Bakıya ilk dəfə səfər edən jurnalist dostlarım bu şəhərə heyran qaldılar. Təzələnən Heydər Əliyev Aeroportu gələnləri son dərəcə heyrətləndirir. Bakını gecə və gündüz gözü ilə gördükdən sonra jurnalistlər olaraq ortaq fikrimiz şəhərin sürətlə Dubay olmaq yolunda irəlilədiyi idi.
Xüsusilə son 10 ildə Azərbaycanda baş verən sürətli inkişaf və quruculuğa ayrılan diqqət hər mənada özünü göstərməyə başlayıb. Yeni və müasir memarlığa sahib binaların son dərəcə artdığını sonuncu səfərimdə bir daha gördüm və Bakının çöhrəsinin daha da müsbət yöndə dəyişdiyini müşahidə etdim. Şəhər infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi layihələri Bakıya ayrı bir don geyindirib. Bakının mərkəzində və yaxın ətrafındakı tarixi binalara uyğun olsun deyə digər binalar da eyni memarlıq üslubunda restovrasiya edilirlər. Bakı həqiqətən də muasir və tarixi memarlıq üslublarının qovuşduğu bir şəhərdir.
Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi üçün tikilən, 25 min nəfərlik “Kristal Saray” (Cristal Hall) mükəmməl gecə işıqlandırılması ilə şəhərdə çox gözəl görüntülərin meydana gəlməsinə səbəb olur. «Kristal Saray»da bu günədək Şakira, Cenifer Lopez, Rihanna kimi dünya ulduzlarının konsertlər verdiyini öyrənəndə jurnalist həmkarlarım çox təsirləndilər.
Bu günə qədər “Formula 1” yarışlarına Bakının 4 dəfə ev sahibliyi etmiş olması da bizi heyrətə düşürən mövzulardan biri oldu.
190 metr hündürlüydəki “Alov Qüllələri” ilə 310 metr hündürlükdəki “Teleqüllə” gecələr tərtib edilən göz qamaşdırıcı işıq şouları ilə Bakıya qonaq gələn hər kəsi büyüləyir.
Keçmişdə Parisə “Ville De Lumiere”, yəni, “İşıq Şəhəri” deyilirdi. Elə görünür ki, hazırda bu ünvan Bakıya daha çox yaraşır.
Nizami küçəsi o qədər gözəl işıqlandırılıb ki, gecələr belə gündüz kimi gəzə bilərsiniz. Burada restoranlar, kafelər, böyük alış-veriş mərkəzləri, istirahət parkları var. Bakının bir digər diqqət çəkən xüsusiyyəti isə təmiz, müasir və təhlükəsiz olmasıdır. Heç kim sizi narahat etmir. Oğurluq hadisəsi yox deyilə biləcək qədər azdır.
Bakıda dünyanın nadir markalarının yer aldığı mağazalar Paris, London və Milanı qisqandıracaq gözəllikdədir və şəhərə ayrı bir canlanma gətirir.
Bakının dünyanın heyran olduğu bir çox Avropa şəhərlərindən heç bir fərqi yoxdur. Hətta bəzi Avropa şəhərləri ilə müqaisədə Bakı daha təmiz və baxımlıdır. Bakı küçələri böyük bir diqqətlə yaşlı qadınlar tərəfindən təmizlənir. Təmizlənmə işləri adətən gecə saatlarda, ya da gün doğmadan əvvəl həyata keçirilir. Şəhərin təmizliyinə xüsusi önəm verilir.
Xalq tərəfindən “Köhnə şəhər” olaraq adlandırılan İçəri Şəhər Şərqin ən qədim yerlərindən biri olaraq içərisində Şirvanşahlar Sarayı və Qız Qalası ilə birlikdə YUNESKO tərəfindən Dünya Mədəni İrsinə daxil edilib. İçərişəhərin küçələrində insan gəzərkən özünü tarix içərisində səyahət etmiş kimi hiss edir.
Qız Qalası Bakının simvollarından biridir. 27 metr hündürlüyə sahibdir və XII əsrdə inşa edilib. Rəvayətə görə, sevdiyinə qovuşa bilməyən bir xanın qızı özünü bu qaladan dənizə atıb və o günlərdən sonra qalaya “Qız Qalası” adı verilib.
Bakıda köhnə ilə yenini iç-içə görə bilmək mümkündür. İçərişəhərdə tarixi və mədəni anlamda köhnə olanı, davamlı olaraq özünü yeniləməkdə olan yeni şəhərdə isə göydələnlər və muasir memarlığın bir-birindən fərqli nümunələrini birlikdə görə bilərsiniz.
Bakıya səfər edən hər kəsin vaxt ayırıb Qobustan tarixi ərazisini ziyarət etməsini xüsusilə tövsiyyə edirəm. Qobustan qaya üstü rəsimləri petroqliflər baxımından olduqca zəngin bir sahədir. Arxeologiya və tarixlə maraqlanırsızsa Bakıda Qobustan Milli Parkını mütləq gəzməlisiz.
Heydər Əliyev Mərkəzi şəhərin ən gözəl binalarından biridir. Mərkəzdə konsert salonları, mədəniyyət qaleriyaları, müzey və kitabxana mövcuddur. Qeyri-adi memarlıq üslübü ilə seçilən Heydər Əliyev Mərkəzinin memarlarından biri Kipr türkü olduğunu bilirdiniz? Bu mərkəzin memarlarından biri Kipr türkü Saffet Qaya Bəkiroğludur.
Azərbaycanın müstəqilliyi qazanmasından sonra Bakıda tikilən ilk muasir binalardan biri olan “Land Mark 1” və “Land Mark 2” nin sahibi də Kipr türkü Əfruz Müdüroğludur. Bakıdakı Kipr nümayəndəliyi də bu binada yerləşir.
Bakıda Türkiyə Cumhuriyyəti səfirliyinin yaxınlığında yerləşən Atatürk heykəli olduqca diqqətçəkicidir. Çox böyük və bir o qədər də ehtişamlı olan heykəl Azərbaycan türklərinin Atatürkə məhəbbəti və hörmətinin simvoludur.
Bakıda həmçinin Turan Yazqan Vəqfinə aid olan Türk dünyası Bakı Atatürk Liseyinin uzun illərdir fəaliyyət göstərdiyini də qeyd etmək yerinə düşər.
Hər zaman olduğu kimi, bu dəfə də Bakıya səfər edəndə Fəxri Xiyaban və Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edib dua etdim…
Bu il Bakının erməni-bolşevik qüvvələrindən azad edilməsinin 101-ci il dönümüdür. Nuru Paşa rəhbərliyində Qafqaz İslam Ordusu 15 sentyabr 1918-ci ildə Bakını xilas edib. Qafqaz İslam Ordusu Azərbaycan, Qarabağ və Dağıstanı düşmən işğalından azad edib.
Azərbaycan türklərinin Nuru Paşaya duyduqları məhəbbət və hörmətin nişanəsi olaraq qarşıdakı aylarda Bakıda bu görkəmli komandana heykəl qoyulacağını öyrəndim.
Mən və digər jurnalist həmkarlarım belə qənaətə gəldik ki, Bakı Xəzərin Parisi və Dubayı olmaq yolunda əmin addımlarla irəliləyir. Azərbaycandakı bu inkişafı müşahidə etməyim məndə böyük qürur və həyəcan hissi oyatdığını qeyd etməliyəm.
Əgər bu günədək Bakıya səfər etməmisizsə, ya da uzun müddətdir Bakını görməmisizsə Xəzərn Dubayı, Parisini vaxt itirmədən görməyinizi tövsiyyə edirəm…
Gökhan Güler,
Kipr Türk Mətbuat Şurasının İdarə Heyətinin üzvü
