Qazaxıstan və Azərbaycanın iyun ayında Aktauda “Xəzər küləyi-2025” adlı ortaq dəniz təlimi keçirəcəklərini açıqlaması Rusiyada narahatlıq yaradıb.
Asiya mətbuatı Türkiyənin iki türk dövlətinin donanmasının inkişafındakı rolunu Moskva üçün “lənətlənmiş vəziyyət” kimi qiymətləndirib.
Xəzər dənizinin Rusiya sahillərinə yaxın şimal hissəsində keçirilməsi planlaşdırılan təlimlərin birbaşa Moskvanın gücü və nüfuzuna meydan oxuduğu iddia edilir. “Star” nəşri yazır ki, Kremlin bəzi yüksək səviyyəli rəsmilərinin təlimə cavab olaraq sərhəddə hərbi birləşməyə çağırdığı vurğulanıb.
“Bu narahatlıqlar Türkiyənin Qazaxıstanın donanmasını inkişaf etdirməsinə kömək etmək üçün uzun müddətdir davam edən qətiyyəti ilə daha da güclənəcək. Daha da əhəmiyyətlisi, Türkiyənin NATO üzvü kimi bura daxil olması, bunu NATO-nun atdığı addıma çevirir. Bu da Rusiya üçün lənətli bir vəziyyətdir.
Sovet dövründə Xəzər çox vaxt Rusiyanın gölü hesab olunurdu, çünki İran Xəzərin sahil xəttinə malik yeganə ölkə idi və nisbətən qısa idi. Tehran, ümumiyyətlə bu dənizdəki sahil sularından kənarda güc layihələndirməkdə maraqlı deyildi. Lakin o vaxtdan bəri vəziyyət kökündən dəyişdi”, – təhlildə qeyd olunub.
Yazıya əsasən, İran kimi Azərbaycan, Qazaxıstan və Türkmənistanın da dəniz potensialının inkişafında öz maraqları var:
“Bu hərəkətlər Rusiyanın bir vaxtlar əldə etdiyi atəş gücü üstünlüyünü daha da azaldıb. Nəticə etibarı ilə Rusiyanın Xəzər Donanması artıq orada yeganə əhəmiyyətli qüvvə deyil. Rusiyanın nisbi mövqeyi əhəmiyyətli dərəcədə azalıb və Azərbaycan və Qazaxıstan kimi dövlətlər birgə fəaliyyət göstərdikcə daha da aşağı düşəcək.
Azərbaycan və Qazaxıstanın hərbi-dəniz imkanlarını genişləndirmək və əməkdaşlığı artırmaq səylərindən geri çəkiləcəyini və ya Türkiyənin hər ikisinə verdiyi dəstəyi geri götürəcəyini düşünmək üçün çox az əsas var. Bu qətiyyəti nəzərə alsaq, Bakı və Astanadan gələn açıqlamalar Rusiyanın şimal-cənub ticarət dəhlizini genişləndirmək və ya ondan uzaqlaşan regionda nüfuz qazanmaq ümidlərinə ciddi kölgə sala bilər. Hazırda Azərbaycan və Qazaxıstan Hərbi Dəniz Qüvvələri tərəfindən planlaşdırılan təlimlər bu regionun və onun hüdudlarından kənarda geosiyasətdə ilk baxışdan göründüyündən qat-qat böyük əhəmiyyət kəsb edir”.
