Xalq arasında “ağciyərlərin sərtləşməsi” kimi tanınan ağciyər fibrozu, müalicə gecikdirildikdə tənəffüs çatışmazlığına səbəb ola biləcək bir xəstəlikdir.
Üstəlik, onun ən tipik simptomu olan nəfəs darlığı məkrli şəkildə baş verir və adətən yavaş irəliləyir. Xəstəlik irəlilədikcə, nəfəs darlığı getdikcə şiddətlənir. O qədər ki, sonrakı mərhələlərdə, xüsusilə yeriyərkən, pilləkənləri qalxarkən və ya yük daşıyarkən yaranan nəfəs darlığı xəstələrin ən sadə gündəlik işləri belə yerinə yetirə bilməməsinə səbəb ola bilər. Bu xəstəliyin digər mühüm zərəri isə birbaşa xərçəngə çevrilməsə də, xəstələrdə ağciyər xərçənginə tutulma riskini artırmasıdır.
Türkiyə KİV xəbər verir ki, ağciyər fibrozu olan xəstələrdə bu risk 7-20 faiz artır.
Sinə Xəstəlikləri Mütəxəssisi Prof. Dr. Nur Dilek Bakan bildirib ki, bu gün bu xəstəliyin qəti bir həlli olmasa da, ağciyərlərin zədələnməsinin inkişafının qarşısını almaq və xəstənin müalicə keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq mümkündür:
“Müalicə erkən başladıqda, fibrozun inkişafını dayandırmaq və ya yavaşlatmaqda daha effektiv nəticələr əldə edilir. Nəfəs darlığı, öskürək (əsasən quru), göyərmə, yorğunluq və arıqlama bu xəstəliyin əsas əlamətləridir. Xəstəliyin ilkin mərhələlərində simptomlar yaxşı başa düşülmür. Onun ən tipik şikayəti olan təngnəfəslik ilkin mərhələlərdə yalnız pilləkənləri qalxmaq və qaçmaq kimi gərgin fəaliyyətlər zamanı inkişaf edir. Xəstələr həkimə müraciət etdikdə, tez-tez 6 ay və ya daha çox müddətdə mövcud olan nəfəs darlığından şikayətlənirlər. Bu səbəbdən də xəstəliyin diaqnozu və müalicəsində gecikmələr olur. Nəfəs darlığı çox vacib bir simptomdur və bütün hallarda həkimə müraciət etməyi tələb edir”.
Ağciyər fibrozu inkişaf etdikdə ağciyərlərin daxili səthini örtən hava kisələri və ağciyər toxumasının dəstəkləyici strukturları zədələnir. Nəticədə nəfəs darlığı inkişaf etməyə başlayır və irəlilədikcə tənəffüs çatışmazlığına səbəb ola bilər. Dünyada 1-1,5 milyon ağciyər fibrozu diaqnozu qoyulan xəstənin olduğu bildirilir. Ancaq diaqnoz qoyulmamış xəstələri nəzərə alsaq, real sayının daha çox olduğu təxmin edilir. Türk Torakal Dərnəyinin apardığı araşdırmaya görə, Türkiyədə hər il təxminən 4 min insana ağciyər fibrozu diaqnozu qoyulur. Ağciyər fibrozunun kliniki gedişatı dəyişkən olduğundan ,onun necə inkişaf edəcəyini proqnozlaşdırmaq çox vaxt çətin olur.
